Trawianka Perccottus glenii to gatunek pochodzący z Azji Wschodniej, który do Europy, gdzie stwierdzono go po raz pierwszy w 1912 r., gdzie zaimportowano go w celach hodowli akwariowej, jak również był wprowadzany do stawów parkowych. Gatunek wymknął się spod kontroli jako uciekinier ze stawów, jak również efekt uwolnień dokonywanych przez nieodpowiedzialnych akwarystów. Do Europy trafiał jednak najprawdopodobniej kilkakrotnie co wykazały przeprowadzone w tym kierunku badania genetyczne wskazującą na różnorodność populacji tego gatunku na kontynencie. Podbój Europy wspierany był przez rozprzestrzenianie gatunku wraz z materiałem zarybieniowym ryb karpiowatych.
W Polsce po raz pierwszy odnotowany w 1993 r. w starorzeczu Wisły k. Dęblina, jednakże w dorzeczu Wisły stwierdzony był już wcześniej w 1988 r. na terenie Ukrainy. Notowany przeważnie w dorzeczu Wisły, choć nie brakuje jego stanowisk także w dorzeczu Odry.
Występowanie w środowisku przyrodniczym w Polsce
Stanowiska rozproszone po całej Polsce, głównie jednak w dorzeczu Wisły. Zajmuje przeważnie rozlewiska, kanały i starorzecza.
Drogi rozprzestrzeniania
Rozprzestrzenia się głównie samodzielnie z miejsc, gdzie została wprowadzona. Często jest przenoszona wraz z materiałem zarybieniowym ryb karpiowatych. Często obserwowany w oczkach wodnych, do których jest przenoszony przypadkiem z innymi rybami. Jest to także gatunek występujący w hodowli akwariowej, jednak nie jest on gatunkiem popularnym. Z reguły utrzymywany jest w akwariach przez wędkarzy, którzy nie zastosowali się do przepisów po odłowieniu tych ryb.
Wygląd
Trawianka osiąga do 25 cm długości całkowitej. Posiada ciało wrzecionowate, wydłużone, w przedniej części na przekroju poprzecznym walcowate, w tylnej bocznie ścieśnione. Głowa duża i mocno spłaszczona. Pysk szeroki, żuchwa wystaje ponad szczękę. Dwie płetwy grzbietowe oddzielone od siebie, z których tylna jest większa. Płetwa ogonowa duża, zaokgrąglona. Płetwy brzuszne niewielkich rozmiarów usadowione tuż pod piersiowymi. Łuski na bokach ktenoidalne, na grzbiecie cykloidalne.
Ubarwienie ciała od oliwkowozielonego do szarobrunatnego, dostosowane do otoczenia. Na bokach występują ciemnobrunatne plamy, nadające łaciate ubarwienie. Jest ono szczególnie dobrze widoczne u osobników zestresowanych – już po kilku chwilach od wyciągnięcia z wody stają się one widoczne nawet u bardzo ciemnych osobników. Od pyska przez oczy do końca pokrywy skrzelowej biegnie ciemna pręga. Na pierwszej płetwie grzbietowej znajdują się trzy lub cztery ciemne pręgi. W okresie godowym samce są ciemniejsze od samic, niemalże całe czarne, a na ich głowie pojawia się guz tłuszczowy.
Wpływ na środowisko przyrodnicze i gospodarkę
Stanowi konkurencję dla gatunków rodzimych ryb poprzez ograniczanie dostępności pokarmu i siedlisk. Na przykładzie trawianki opisano wpływ IGO ryb na zajmowane ekosystemy wodne na przykładzie obiegu materii organicznej. W dużym uproszczeniu sama presja trawianki na płazy uniemożliwia poprawny obieg materii zachowując ją w wodzie (przykładowe żaby nie wynoszą poza akwen wbudowanej w swoje ciała materii pobieranej w postaci pokarmu, gdyż są zjadane w wodzie), który jest szczególnie zaburzony w przypadku całkowitej eliminacji płazów ze zbiornika wodnego. Proces ten sprzyja stopniowemu zanikaniu zbiornika, czemu towarzyszą śnięcia innych ryb (trawianka jest dość odporna na deficyty tlenowe) oraz zakwity wód.
Synonimy, nazwy angielskie oraz handlowe
Trawianka, amur sleeper
Ograniczenia prawne
Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych, wykaz IGO stwarzających zagrożenie dla Unii od 2016 roku (w wykazie krajowym w latach 2011-2021, podlegał pod przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody). Obowiązują następujące zakazy: przywozu na terytorium Polski / UE lub wywozu z terytorium Polski / UE, transportu, przetrzymywania, chowu lub hodowli (w tym w akwarium, jak i w oczku wodnym czy prywatnym stawie), wprowadzania do obrotu, wykorzystywania oraz wymiany.
Opis trawianki został częściowo opracowany na podstawie opisu gatunku na stronie Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk.
